Goede voornemens en detoxen – een Ayurvedische benadering
Er is zoveel aandacht voor goede voornemens, diëten, detoxen en sporten in januari. Een nieuw jaar staat gelijk aan een nieuw begin. En voor velen van ons betekent dit dat we fit willen worden en misschien ook wat gewicht willen verliezen. Vaak hebben we dit goede voornemen, maar na een paar weken gaan we niet meer naar de sportschool en is het dieet nooit echt doorgegaan. Of misschien deed het nieuwe regime wel iets, maar voelden we ons er niet echt geweldig bij.
Dat zijn de voornemens waar we ons in dit blog op zullen richten.
Goede voornemens en Sankalpa’s
In yoga hebben we een concept dat Sankalpa heet. Als je ooit Yoga Nidra (een begeleide ontspanning) hebt ervaren, ben je misschien aangemoedigd om een Sankalpa te doen. Een Sankalpa is een voornemen of intentie. Het wordt vaak gezegd als een positieve uitspraak in de tegenwoordige tijd.
De Sankalpa wordt gezien als een spirituele uitspraak waar we naar streven. Maar in werkelijkheid kan het elke intentie of bevestiging zijn. Een beetje zoals een goed voornemen voor het nieuwe jaar – met een spirituele benadering.
- In plaats van gewicht te willen verliezen, kan onze intentie misschien zijn om ons goed en gezond te voelen in lichaam, geest en ziel.
- In plaats van calorieën te verminderen om slank te worden, zouden we ons kunnen voornemen ons lichaam te voeden met voedzaam voedsel.
- In plaats van ons een slaaf van de sportschool te voelen, kunnen we ons voornemen ons lichaam te koesteren en lief te hebben.
Het is tenslotte ons lichaam waarmee we het leven leiden, dus laten we er goed voor zorgen. Zelfs de Hatha Yoga Pradipika (een klassieke yogatekst) legt uit dat als we eenmaal een gezond lichaam hebben, het gemakkelijker wordt om ons te concentreren op onze spirituele beoefening: “Voorafgaand aan alles wordt er gesproken over asana als het eerste deel van Hatha yoga. Als men asana heeft gedaan, krijgt men vastheid (stevigheid) van lichaam en geest; ziekteloosheid en lichtheid (flexibiliteit) van de ledematen” Hoofdstuk 1 vers 17
Onze goede voornemens voor het nieuwe jaar en onze Sankalpa’s kunnen heel goed geen betrekking hebben op ons lichaam of uiterlijk, maar zijn eerder gericht op zelfontplooiing en spirituele bezigheden.
Detox en gezonde voeding
Het begin van de winter is volgens de Ayurveda niet de tijd voor caloriearme diëten, salades of groene sappen. Integendeel.
In Ayurveda associëren we de winter met Kapha Dosha. Kapha Dosha bestaat uit de elementen water en aarde. De eigenschappen van Kapha zijn onder andere koud, nat, zwaar, stabiel, vast, smeuïg en traag. Deze kwaliteiten nemen van nature toe tijdens het winterseizoen. Als we een teveel aan Kapha hebben, kunnen we ons neerslachtig, depressief en ongemotiveerd gaan voelen; gewichtstoename en vochtretentie ervaren; ons traag voelen en een trage spijsvertering hebben.
De winter is ook de tijd waarin we van nature een winterslaap houden als de dagen korter worden en de nachten langer. Het is normaal dat we ‘s avonds thuis willen blijven om gezellig een boek te lezen, na te denken en te reflecteren.
De uiterlijke zon en de innerlijke zon (Agni) zijn verwant. Onze Agni is ons innerlijke vuur, dat ook ons spijsverteringsvuur omvat. Met minder externe zonuren gedurende de dag, wordt ons spijsverteringsvuur ook minder. Dit betekent dat we het moeilijker kunnen vinden om ons voedsel te verteren. In de Ayurveda geven we de voorkeur aan voedsel dat licht verteerbaar is. Als het voedsel al gekookt is, is het makkelijker voor ons innerlijke vuur om het te verteren. Het gebruikelijke dieetvoedsel van salades of groene sappen heeft volgens Ayurveda koude en “ruwe” eigenschappen die moeilijker te verteren zijn, vooral in de winter.
De Ayurvedische benadering van detoxen en goede voornemens is om te genieten van warme soepen, stoofschotels, gebraad en bouillons. Voeg verwarmende specerijen en kruiden toe, zoals gember, komijn, kaneel en zwarte peper. Drink kruidenthee of melkdranken zoals kurkuma lattes.
Als je je futloos voelt en het moeilijk vindt om te verteren, kun je Kitcheri of een mungbonensoep proberen. Beide zijn licht verteerbaar en voedzaam. Ze zijn perfect voor een spijsverteringsrust in de winter.
Lichaamsbeweging in de winter en fit blijven
Volgens klassieke Ayurvedische teksten zorgt lichaamsbeweging “voor stabiliteit en kracht en moet het met mate worden gedaan. Het brengt lichtheid, het vermogen om te werken (omdat het de conditie verhoogt) en het ondersteunt ook de spijsvertering”.
Lichaamsbeweging is vooral belangrijk voor mensen met een neiging tot Kapha-overschotten. Het is ook belangrijk wanneer de externe omgeving (winter) de kwaliteiten van Kapha versterkt. Maar gematigdheid is de sleutel. We bewegen om zwaarte, traagheid en lusteloosheid te voorkomen, maar niet om uitgeput te raken. We bewegen om onze bloedsomloop en ademhaling te verbeteren. Niet om oververhit te raken of op te branden. Geniet van wandelingen in de natuur en maak optimaal gebruik van het daglicht, of pak de fiets. Rol de yogamat uit, beweeg, flow en geniet van ademhalingsoefeningen. Dans en heb plezier.
Zoals altijd draait Ayurveda om balans voor het individu. Om bewust te zijn van de seizoenen en cycli van de natuur- en je eigen wezen.
Dus maak het gezellig, steek een paar kaarsen aan of de open haard (als je het geluk hebt er een te hebben), trek zachte, comfortabele kleren aan en ga op je yogamat liggen om te bewegen en te ademen.
Anja Brierley Lange (BSc, PGDip Āyurveda) is de auteur van Teaching yoga for the menstrual cycle – an Āyurvedic perspective en een ervaren yogadocente, Āyurvedic beoefenaar en teacher trainer. Ze geeft les sinds 2005 en heeft zich gespecialiseerd in yoga en Āyurveda met betrekking tot de vrouwelijke anatomie en fysiologie. Ze komt oorspronkelijk uit Denemarken, verhuisde naar Londen en woont nu aan de kust van Sussex, waar ze graag bij of in de zee is. Volg @anja_yogini en kijk op yogaembodied.com voor cursussen, lessen en inspiratie.