Voor blessure-vrije en happy yoga

We kennen allemaal de prachtige yoga asana fotos van Instagram en Facebook, waarin prachtige yogis soms de meest geavanceerde yoga poses laten zien. Het is ergens natuurlijk mooie inspiratie. Maar steeds vaker krijg ik het idee dat het veel mensen, en vooral mensen die net beginnen met yoga, daardoor het ‘verkeerde’ beeld krijgen van yoga en hoe het eruit ‘moet’ zien. Of sommigen raken zo geïntimideerd door de foto’s dat ze niet eens meer durven te beginnen met een yoga practice.

Ik geef zelf al meer dan 10 jaar yogales en ik doe al meer dan 23 jaar yoga, er zijn asanas die ik niet kan doen en waarschijnlijk nooit zal doen. Al houd ik wel graag al mijn opties open om het wel te kunnen. Mijn punt is: je bent geen ‘betere’ yogi als je deze poses kunt en geen ‘slechtere’ als je niet kunt.

Goede yogi en slechte yogi

Maar hoe kan het eigenlijk dat sommige mensen zich zonder schijnbare moeite in een yoga-pretzel wurmen en een ander al moeite heeft om gewoon rechtop te zitten met de benen vooruit (dandasana / staff pose). Jarenlang werd er vanuit gegaan dat je gewoon vaker op je yogamat moest staan en dat werd het vanzelf wel beter. Of je moest gewoon even een beetje beter je best doen. Als je dan na een paar jaar nog steeds struggelt met zo’n pose kan de frustratie toeslaan en kun je denken, dan maar een beetje doorduwen. Of een leraar doet het wel even voor je.

Een van mijn angstigste momenten op de mat was toen ik te gast was bij een Indiaase yogaleraar, die zalen vol mensen trok. Hij vroeg iedereen in een vooroverbuiging  (Paschimottanasana) te zitten. Omdat ik niet wist wat er zou volgen, deed ik de houding. Zonder te vragen of iemand het wilde, zonder te vragen of iemand misschien een blessure had of nek-rugproblemen, sprong de man en zogenaamde yoga master triomfantelijk met vol lichaamsgewicht bovenop iedereen, om je nog even dieper in de pose te ‘helpen’. Voor iemand als ik met wervel problemen na meerdere ongelukken was dit voor mij echt funest. En helaas zie en hoor ik te vaak over dit soort ‘adjustments’.

Je botten zijn je botten

Blessures, aandoeningen en trauma’s zijn één ding, maar bouw en botstructuur is iets anders. De één heeft gewrichten met meer ruimte en flexibilteit dan de ander. Daar kun je niets aan doen, daar ben je mee geboren. Het zijn je botten en die worden niet flexibel. De gevleugelde uitspraak van yin yoga master Paul Grilley: ‘Your bones are your bones.’ Doorduwen of met kracht in de pose komen is nooit een goed idee. Dus bedank er netjes voor als iemand even op je wil komen springen. Dat wil niet zeggen dat alle adjustments niet goed voor je zijn. Een leraar met de juiste kennis, kan je juist door hele fijne aanraking je pointers geven voor aandachtspunten in je pose. Dat dat is alleen maar fijn en geeft verdieping. En bedank je ego ook vriendelijk als het zich aandient tijdens de yogales omdat je buurman/vrouw het allemaal ‘beter’ kan.

Dit allemaal gezegd, betekent niet dat je geen vooruitgang kan boeken in poses. Als het gaat om spieren die stijf zijn, kun je door de juiste balans tussen kracht opbouwen en stretchen heel veel meer ruimte creeren in je lichaam. En dan kom je op het volgende punt. Hoe weet je nou of het je spieren zijn die stijf zijn, of je botstructuur waardoor je niet verder komt in een pose? Ik zeg altijd dat ik geen röntgen-ogen heb en niet van iedereen kan zien hoe ze er van binnen uit zien, was het maar waar. Dus, je moet zelf echt bewust voelen wat er in je lichaam gebeurt. Pijn is nooit oké. Nooit. Maar stretchen van spieren kan ook een vervelend gevoel geven. Is het pijn? Volgens mij niet. Maar iemand anders kan het toch anders ervaren. Een belangrijke tip om te onthouden is: een stretch voel je niet op 1 plek, maar over een heel gebied. Pijn is meestal echt stekend en voelbaar op 1 specifieke plek. Dat is de pijn waar je voor uit moet kijken, die kan niet goed zijn. Die pijn ontstaat doordat er botten en/of weefsel op elkaar (of op de grond) drukken of stoten, waardoor er beschadiging kan ontstaan. Dit kan verholpen worden door je houdingen aan te passen waardoor je meer ruimte krijgt in het gebied wat compressie ervaart. En ook in yang yoga practices door je spieren op de juiste manier en op de juiste plekken aan te spannen. Zo’n beschadiging gebeurt meestal niet heel accuut, maar vaak pas na jaren.

Blijf bij jezelf

Dus voel je niet geintimideerd door de zogenaamde ‘super yogi foto’s op social media of pretzelvormige buren op de yogamat. Wat ze kunnen is een combinatie van practice en botstructuur. Het allerbelangrijkste is dat je op je mat staat en je best doet en investeert in je eigen practice en tegelijkertijd lief en respectvol omgaat met jouw lichaam. Dat betekent ook ‘nee’ zeggen tegen wat niet goed is voor jouw lichaam. Bovendien is mijn ervaring dat het lichaam meer geneigd is om zich te ‘openen’ met liefde, aandacht, tijd en zwaartekracht. Het allermooiste vind ik eigenlijk als je zonder enige verwachting op je mat komt, en lichaam bekijkt op dat moment, zonder verhaal, en bewust beweegt en blijft in je ervaring van je practice. En misschien komt die geavanceerdere pose ineens wel, spontaan en natuurlijk en met veel plezier. Maar blijf bij jezelf en vergelijk jezelf niet met anderen. Every body is uniek! Enjoy!

Marlene Smits (1975) is yogaleraar en eigenaar van Urban Goddess yoga & active wear. Je kunt haar vinden voor lessen bij Delight yoga in Amsterdam en bij Ekhartyoga.com voor online lessen.

 

 

 

 

 

 

Tekst: Marlene Smits
Foto: Nanda Hagenaars